Tạp chí Khoa học - Công nghệ Thủy Sản, Trường Đại học Nha Trang

Đánh giá hiện trạng khai thác và bảo quản mực lá đại dương (Thysanoteuthis rhombus) ở Việt Nam

Phan Đăng Liêm*, Phạm Sỹ Tấn, Phạm Văn Tuấn, Lương Quốc Khánh — Mon, 29 Sep 2025 00:00:00 +0000

Kết quả nghiên cứu đã xác định được tổng số tàu khai thác không chủ ý mực lá đại dương của 03 nghề lưới chụp, câu mực xà và câu cá ngừ đại dương là 3.697 chiếc; thông số cơ bản của ngư cụ như sau: chiều dài dây câu chính từ 120 - 160m, chiều dài thẻo câu từ 5 - 6m, số lưỡi câu từ 1 - 2 lưỡi/vàng, trên mỗi đường câu trang bị 01 đèn LED không dây màu xanh hoặc bảy màu; ngư trường thường bắt gặp mực lá đại dương từ 10 – 18 độ vĩ Bắc và từ 110 - 118 độ kinh Đông, đặc biệt là vùng quanh quần đảo Hoàng Sa và Trường sa; mùa vụ khai thác mực lá đại dương đạt năng suất khai thác cao từ tháng 2 - 7 dương lịch, trong đó thời điểm cho năng suất cao nhất là từ tháng 3 - 5; năng suất khai thác trên tàu lưới chụp là 2,5 kg/ngày/tàu, câu cá ngừ đại dương là 2,3 kg/ngày/tàu và câu mực xà là 1,9 kg/ngày/tàu; doanh thu từ mực lá đại dương của nghề câu mực xà khoảng 30,24 tr.đ/tàu/năm, nghề câu cá ngừ khoảng 15,15 tr.đ/tàu/năm và nghề lưới chụp 12,61 tr.đ/tàu/năm; mực lá đại dương sau khi đưa lên tàu thường được sơ chế bằng cách cắt bỏ nội tạng (đối với mực >1 kg/con) hoặc để nguyên con (đối với mực <1 kg/con) sau đó cho vào túi nilon bọc kín hoặc phơi khô và bảo quan bằng nước đá; mực lá đại dương tiêu thụ trong nước và bước đầu đã xuất khẩu sang Trung Quốc (bằng đường tiểu ngạch) và Hàn Quốc.

Từ khóa: Mực lá đại dương, lưới chụp, câu mực xà, câu cá ngừ đại dương, khai thác, bảo quản

ABSTRACT

The research results determined that the total number of vessels unintentionally capture diamondback squid in the three fisheries: stick held falling net, purpleback squid hand line and ocean tuna hand line is 3,697; Basic parameters of fishing gear are as follows: main line length from 120 - 160m, branch line length from 5 - 6m, number of hooks from 1 - 2 hooks/branch, each branch line is equipped with 01 blue or seven-color wireless LED light; fishing grounds often encounter diamondback squid from 10 - 18 degrees North latitude and from 110 - 118 degrees East longitude, especially the area around Hoang Sa and Truong Sa archipelagos; diamondback squid fishing season achieves high productivity from February to July of the solar calendar, in which the time with the highest productivity is from March to May; fishing productivity of stick held falling net, ocean tuna hand line and purpleback squid hand line is 2.5 kg/day/vessel, 2.3 kg/day/vessel and 1.9 kg/day/vessel respectively; revenue from diamondback squid of purpleback squid hand line is about 30.24 million VND/ship/year, ocean tuna hand line is about 15.15 million VND/ship/year and stick held falling net is 12.61 million VND/ship/year; diamondback squid after being brought onto the ship is usually processed by removing the internal organs (for squid >1 kg/ squid) or leaving the squid whole (for squid <1 kg/ squid) then put in a sealed plastic bag or dried and preserved with ice; diamondback squid is consumed domestically and initially exported to China (through unofficial channels) and Korea.

Keywords: Diamondback squid, stick held falling net, purpleback squid handline, tuna handline, fishing, preservation

Ảnh hưởng của bột dinh dưỡng và marshmallow đến chất lượng kẹo hạt bổ sung rong biển

Đỗ Thị Thanh Thủy*, Phạm Thị Hiền, Trần Thị Bích Thủy — Mon, 29 Sep 2025 00:00:00 +0000

Mục tiêu của nghiên cứu này là phát triển sản phẩm kẹo hạt dinh dưỡng và tạo ra sản phẩm mới có giá trị dinh dưỡng và cảm quan cao. Nghiên cứu được thực hiện nhằm đánh giá ảnh hưởng của tỷ lệ bột dinh dưỡng và marshmallow đến chất lượng kẹo hạt bổ sung rong biển. Các yếu tố khảo sát bao gồm chất lượng cảm quan, độ cứng, độ cắt, và hàm lượng đường khử với các tỷ lệ bột dinh dưỡng (6%, 8%, 10%, 12%, 14%) và marshmallow (10%, 15%, 20%, 25%, 30%) khác nhau. Kết quả cho thấy sự khác biệt có ý nghĩa thống kê về chất lượng cảm quan, độ cứng, độ cắt và hàm lượng đường khử (p<0,05). Tỷ lệ bột dinh dưỡng 8% và marshmallow 25% là tối ưu, tạo ra sản phẩm có chất lượng cảm quan tốt, độ cứng vừa phải, cấu trúc đồng đều và lực cắt ổn định (40,4N - 41,1N). Sản phẩm đạt tiêu chuẩn dinh dưỡng và có tiềm năng thương mại hoá.

Từ khóa: độ cứng, độ cắt, bột dinh dưỡng, marshmallow, kẹo hạt bổ sung rong biển.

ABSTRACT

The objective of this study is to develop a nutritious nut candy product and to create a new product with high nutritional value and sensory quality. The research was conducted to evaluate the effects of the proportion of nutritional powder and marshmallow on the quality of nut candy supplemented with seaweed. The investigated factors included sensory quality, hardness, cutting force, and reducing sugar content, with varying proportions of nutritional powder (6%, 8%, 10%, 12%, 14%) and marshmallow (10%, 15%, 20%, 25%, 30%). The results indicated statistically significant differences in sensory quality, hardness, cutting force, and reducing sugar content (p<0.05). The optimal proportions were found to be 8% nutritional powder and 25% marshmallow, yielding a product with good sensory quality, moderate hardness, uniform structure, and stable cutting force (40.4N – 41.1N). The product meets nutritional standards and has potential for further commercialisation.

Keywords: hardness, cutting edge, nutrient powder, Marshmallow, seaweed-supplemented candy nuts.

Tối ưu điều kiện thủy phân protein đầu tôm thẻ chân trắng (Litopenaeus vannemei) bằng enzyme alcalase

Phạm Đức Hùng, Hoàng Thùy Linh, Đặng Thị Tố Uyên, Nguyễn Văn Minh* — Mon, 29 Sep 2025 00:00:00 +0000

Protein thủy phân từ động vật thủy sản có chứa nhiều peptide mạch nhỏ, amino acid và các chất có hoạt tính sinh học nên có nhiều ứng dụng trong công nghiệp thực phẩm. Mục tiêu của nghiên cứu này là tối ưu các điều kiện thủy phân cho enzyme alcalase (nồng độ enzyme, nhiệt độ và thời gian thủy phân) để thu nhận dịch protein thủy phân từ đầu tôm thẻ chân trắng sử dụng phương pháp bề mặt đáp ứng với bố trí thí nghiệm theo mô hình Box–Behnken. Kết quả nghiên cứu đã xây dựng được hai phương trình hồi quy đánh giá ảnh hưởng của nồng độ enzyme, nhiệt độ và thời gian thủy phân đến độ thủy phân và hàm lượng protein hòa tan của dịch thủy phân đầu tôm thẻ chân trắng; cả hai phương trình hồi quy đều phù hợp với độ tin cậy lớn hơn 99%. Điều kiện thủy phân tối ưu khi thủy phân đầu tôm thẻ chân trắng bằng enzyme alcalase là nồng độ enyzme 0,77% (w/w), nhiệt độ 54,4 °C và thời gian thủy phân 7,1 giờ; tại điều kiện tối ưu độ thủy phân và hàm lượng protein hòa tan lần lượt là 40,98% và 50,67 mg/mL.

Từ khóa: protein thủy phân, enzyme alcalase, điều kiện thủy phân, tối ưu

ABSTRACT

Protein hydrolysates obtained from aquatic animals generally contain high levels of small peptides, amino acids, and bioactive compounds, which have many applications in the food industry. The objective of this study was to optimise the hydrolysis conditions for alcalase (enzyme concentration, temperature, and hydrolysis time) to obtain protein hydrolysate from whiteleg shrimp heads using a Box–Behnken experimental design of response surface methodology (RSM). Two regression equations were established to evaluate the effects of alcalase concentration, temperature, and hydrolysis time on the degree of hydrolysis (DH) and soluble protein (SP) content in the protein hydrolysate. Both regression equations were found to be suitable, with a confidence level greater than 99%. An alcalase concentration of 0.77% (w/w), a temperature of 54.4 °C and a hydrolysis time of 7.1 h were found to be the optimum coditions to achieve the maximum DH of 40.98% and a SP content of 50.67 mg/mL.

Keywords: protein hydrolysates, enzyme alcalase, hydrolysis conditions, optimisation.

Nguồn giống tôm ở một số khu vực gò đồi ngầm ngoài khơi Đông Nam Bộ, Việt Nam

Võ Trọng Thắng*, Nguyễn Khắc Bát, Đàm Tuấn Anh — Mon, 29 Sep 2025 00:00:00 +0000

Nghiên cứu được thực hiện nhằm đánh giá hiện trạng thành phần loài, mật độ và phân bố ấu trùng tôm, tôm con ở một số gò đồi ngầm ngoài khơi vùng biển Đông Nam Bộ, góp phần cung cấp thông tin khoa học cho việc quy hoạch khai thác hải sản vùng biển Việt Nam. Nguồn số liệu dùng để phân tích, đánh giá được thu thập từ 2 đợt điều tra vào mùa gió Đông Bắc năm 2023 và mùa gió Tây Nam năm 2024 với 24 trạm thu mẫu được thiết kế cố định cho 3 gò đồi S13, S14 và S15. Kết quả đã xác định được 53 taxon thuộc 20 họ, trong đó 5 họ tôm kinh tế (nhóm họ tôm tít, tôm gai, tôm chì, tôm he và tôm ống) mùa gió Đông Bắc (53%) chiếm tỷ lệ cao hơn mùa gió Tây Nam (40%). Mật độ trung bình ấu trung tôm, tôm con khu vực gò đồi ngầm ngoài khơi vùng biển Đông Nam Bộ đạt 546±12 cá thể/1000m³ nước biển, trong đó mùa gió Đông Bắc đạt 659±15 cá thể/1000m³cao hơn mùa gió Tây Nam đạt 433±8 cá thể/1000m³. Phân bố mật độ ấu trùng tôm, tôm con cao nhất ở gò đồi S15 so với các gò đồi S13 và S14 (p<0,05). Đây là một trong những khu vực nguồn giống trung chuyển, bổ sung giữa vùng khơi và vùng biển ven bờ của khu vực Đông Nam Bộ, Việt Nam.

Từ khóa: ấu trùng tôm-tôm con, Đông Nam Bộ, gò đồi ngầm Việt Nam, thành phần loài

ABSTRACT

The study was conducted to assess the status species composition, abudance and distribution of larvae and juveniles of shrimp species in several several offshore seamounts in the Southeast region of Vietnam, providing a scientific basis to support the development of appropriate fishing strategies. Data used for analysis and assessment were collected from two surveys: one during the Northeast monsoon season of 2023 and the other during the Southwest monsoon season of 2024, using 24 fixed sampling stations across three seamounts (S13, S14 and S15). The results showed that 53 taxons were identified belonging to 20 families, including 5 economically significant shrimp families (mantis shrimp, two families of caridean shrimp and two families of penaeid shrimp). In the Northeast monsoon season, these families accounted for a higher proportion (53%) compared to the Southwest moonsoon season (40%). The average density of shrimp larvae and juveniles in the offshore seamount areas of the Southeast region was 546±12 individuals/1000m³ of seawater. Specifically, the density in the Northeast monsoon season reached 659±15 individuals/1000m³, which was much higher than the density at 433±8 individuals/1000m³ during the Southwest monsoon. The highest density of shrimp larvae and juveniles was in the seamount S15 compared to the others (p<0.05). This area is one of the transitional and recruitment zones linking the offshore and coastal areas of the Southeast region of Vietnam.

Keywords: larval-juvenile shrimps, species composition, the Southeast region of Vietnam, seamounts of Vietnam

Phân lập và định danh vi khuẩn Phototobacterium damselae gây bệnh trên cá chim vây vàng tại Khánh Hòa bằng phương pháp sinh hóa và phân tử

Mon, 29 Sep 2025 00:00:00 +0000

Nhiễm trùng xuất huyết và lở loét da ở cá chim vây vàng (Trachinotus spp.) là hội chứng thường gặp và ảnh hưởng lớn đến năng suất vụ nuôi. Nghiên cứu này tiến hành phân lập và định danh các vi khuẩn nghi ngờ là nguyên nhân gây bệnh ở cá chim nuôi lồng có dấu hiệu nhiễm trùng xuất huyết và chết rải rác tại Khánh Hòa. Các vi khuẩn Gram âm, hình que ngắn được quan sát và phân lập từ nội tạng của cá bệnh. Tổng số 10 chủng vi khuẩn có đặc điểm hình thái khuẩn lạc tương đồng trên các môi trường Nutrient Agar, TCBS, Hicrome™ Vibrio agar. Phân tích đặc tính sinh hóa bằng bộ API 20E cho thấy các chủng có phản ứng đồng nhất, phù hợp với P. damselae subsp. damselae. Phân tích khuếch đại gen ureC đặc hiệu bằng PCR cho sản phẩm ~448 bp ở tất cả các chủng, trùng khớp với đối chứng dương sử dụng DNA của loài P. damselae. Kết quả xác định tất cả các chủng vi khuẩn phân lập được từ cá chim vây vàng bệnh là P. damselae subsp. damselae. Kết quả này là cơ sở để thực hiện các nghiên cứu tiếp theo về độc lực và khả năng gây bệnh của vi khuẩn này trên cá chim vây vàng tại Việt Nam.

Từ khóa: Photobacterium damselae, cá chim vây vàng, vi khuẩn gây bệnh, cá nuôi lồng, Khánh Hoà.

Abstract

Hemorrhagic septicemia and skin ulcers in golden pompano (Trachinotus spp.) are common syndromes that significantly impact aquaculture productivity. This study aimed to isolate and identify bacteria suspected to be the causative agents in cage-cultured pompano exhibiting hemorrhagic septicemia and sporadic mortality in Khanh Hoa. Gram-negative, short rod-shaped bacteria were observed and isolated from the internal organs of diseased fish. A total of six bacterial strains with similar colony morphology were obtained on Nutrient Agar, TCBS, and Hicrome™ Vibrio agar. Biochemical characterization using the API 20E system showed that all isolates had identical profiles of P. damselae subsp. damselae. Species-specific PCR amplification of the ureC gene produced ~448 bp products in all isolates, matching the positive control using DNA from P. damselae. The results confirm that all bacterial isolates from diseased pompano are P. damselae subsp. damselae. These findings provide a basis for further studies on the virulence and pathogenicity of this bacterium in golden pompano in Việt Nam.

Keywords: Photobacterium damselae, golden pompano, pathogenic bacteria, sea-cage farming, Khánh Hoà

Nghiên cứu ảnh hưởng của probiotic đến hệ vi sinh vật đường ruột, các con đường biến dưỡng và gen kháng kháng sinh trên tôm thẻ chân trắng (Litopenaeus vannamei) bằng kỹ thuật shotgun metagenomics

Vũ Đặng Hạ Quyên*, Võ Đức Trung, Trương Thị Oanh — Mon, 29 Sep 2025 00:00:00 +0000

Nghiên cứu ứng dụng kỹ thuật shotgun metagenomics để đánh giá tác động của việc bổ sung hỗn hợp probiotics (Lactobacillus acidophilus và Bacillus subtilis) lên hệ vi sinh vật đường ruột của tôm thẻ chân trắng (Litopenaeus vannamei). Hai nghiệm thức, đối chứng và bổ sung probiotic, thực hiện trong 84 ngày. Kết quả cho thấy probiotic tạo ra những thay đổi tích cực đáng kể, đặc biệt là giảm sự hiện diện của giống Vibrio - một mầm bệnh quan trọng. Phân tích chức năng hệ gen cho thấy probiotic thúc đẩy nhiều con đường biến dưỡng có lợi, như sinh tổng hợp acid béo, lipid, amino acid và cải thiện khả năng phân hủy các hợp chất thơm, từ đó tăng cường hiệu quả trao đổi chất và sức khỏe tổng thể của tôm. Nghiên cứu phát hiện một phổ gen kháng kháng sinh (ARGs) đa dạng, với các gen kháng đa kháng sinh, tetracycline và aminoglycoside chiếm ưu thế. Tuy nhiên, không có sự khác biệt về thành phần ARGs tổng thể giữa hai nhóm. Điều này có thể do liều lượng hoặc thời gian sử dụng probiotic chưa đủ, hoặc do tính ổn định và khả năng lây truyền ngang mạnh mẽ của các gen này trong môi trường nuôi tôm. Những phát hiện này củng cố vai trò của probiotic trong việc cải thiện sức khỏe tôm và cung cấp thông tin quý giá về tập hợp ARGs trong nuôi trồng thủy sản.

Từ khóa: con đường biến dưỡng, hệ vi sinh vật đường ruột, gen kháng kháng sinh, shotgun metagenomics, tôm thẻ chân trắng,

ABSTRACT

This study utilized shotgun metagenomics to evaluate the impact of supplementing a probiotic mixture (Lactobacillus acidophilus and Bacillus subtilis) on the gut microbiota of Pacific white shrimp (Litopenaeus vannamei). The 84-day experiment involved two treatments, a control group and a probiotic-supplemented group. Results revealed significant changes in the shrimp gut microbiota. Regarding species composition, probiotic supplementation notably reduced the abundance of Vibrio – a key pathogen in shrimp aquaculture. Functional metagenomic analysis indicated that probiotics promoted the activity of various beneficial metabolic pathways, including the biosynthesis of fatty acids, lipids, and amino acids, while also enhancing the degradation of aromatic compounds, thereby suggesting improved nutrient utilization and detoxification. Concerning antibiotic resistance genes (ARGs), a diverse array was found, with multidrug, tetracycline, and aminoglycoside resistance genes being predominant. However, statistical analysis showed no significant difference in the overall ARG composition between the two treatments, which could be attributed to insufficient dosage or duration, or the inherent stability and strong horizontal gene transfer potential of these genes in the aquaculture environment. These findings reinforce the role of probiotics in improving shrimp health and provide valuable insights into the ARG reservoir in aquaculture.

Keywords: metabolic pathway, gut microbiota, antibiotic resistance genes, shotgun metagenomics, Pacific whiteleg shrimp

Nghiên cứu xác định tỷ lệ thịt cá, tỷ lệ gelatin và tỷ lệ tinh bột thích hợp cho quá trình chế biến xúc xích cá đù xông khói

Mon, 29 Sep 2025 00:00:00 +0000

Bến Tre là tỉnh có nghề khai thác thủy sản khá phát triển với tổng số tàu cá đăng ký là 3.882 chiếc. Theo kết quả điều tra năm 2018 của Nguyễn Thu Hồng - Viện Hải dương học Nha Trang, tổng sản lượng cá khai thác tại Bến Tre vào khoảng 92.258 tấn, trong đó sản lượng cá đù vào khoảng 1.115 tấn [3]. Theo điều tra sơ bộ của nhóm nghiên cứu từ nguồn xuất nhập khẩu, tổng sản lượng khai thác thủy sản của Bến Tre vào khoảng 270.000 tấn/ năm, trong đó cá tạp khoảng: 120.000 tấn/ năm và sản lượng cá đù vào khoảng 5000 tấn/ năm.

Mặc dù cá đù có thịt trắng và sản lượng lớn nhưng việc nghiên cứu chế biến các sản phẩm từ cá đù khá hạn chế và chưa được quan tâm đúng mức. Do vậy, tỉnh Bến Tre đã cho phép PGS. TS. Vũ Ngọc Bội thực hiện đề tài cấp Tỉnh Bến Tre “Nghiên cứu công nghệ chế biến một số sản phẩm từ cá đù trên địa bàn tỉnh Bến Tre” với mục tiêu chế biến cá đù thành sản phẩm gia tăng để mở rộng đầu ra, nâng cao giá trị cho sản phẩm khai thác từ đó góp phần giúp ngư dân bám biển. Từ kinh phí của đề tài, chúng tôi tiến hành “Nghiên cứu chế biến xúc xích cá đù xông khói”. Trong khuôn khổ của bài báo này, chúng tôi chỉ công bố phần nghiên cứu xác định tỷ lệ thịt cá đù, tỷ lệ gelatin và tỷ lệ tinh bột thích hợp cho quá trình chế biến xúc xích cá đù xông khói từ nguyên liệu cá đù khai thác tại Bến Tre. Kết quả nghiên cứu của chúng tôi cho thấy cá đù khai thác tại Bến Tre có hàm lượng protein cao tới 17,33% và tỷ lệ thịt cá chiếm tới 50,68%. Kết quả phân tích cũng cho thấy nguyên liệu cá đù khai thác tại Bến Tre có chỉ tiêu kim loại nặng thấp hơn mức quy định theo quy định hiện hành của Bộ Y tế và cá hoàn toàn đạt tiêu chuẩn dùng làm nguyên liệu chế biến thực phẩm. Kết quả nghiên cứu đã xác định được tỷ lệ thịt nạc/thịt cá/mỡ heo thích hợp là 25/60/15; Tỷ lệ gelatin và tinh bột bổ sung thích hợp tương ứng là 2% và 1% so với nguyên liệu thịt cá, thịt nạc và mỡ heo. Xúc xích cá đù sản xuất theo công thức đã nghiên cứu có độ dẻo đạt mức A, cường độ gel đạt 1326,36g.cm và tổng điểm cảm quan đạt mức tốt 19,04 điểm.

Từ khóa: thịt cá cá đù, cường độ gel, độ dẻo, xúc xích cá đù xông khói.

ABSTRACT

Ben Tre is a province with a fairly developed fishing industry with a total number of 3,882 registered fishing vessels. According to the survey results of Nguyen Thu Hong - Nha Trang Institute of Oceanography in 2018, the total fish output in Ben Tre was about 92,258 tons, of which the output of croaker was about 1,115 tons [3]. According to the preliminary investigation of the research team from import and export sources, the total output of Ben Tre's fishing is about 270,000 tons/year, of which trash fish is about: 120,000 tons/year and croaker output is about 5,000 tons/year. Despite croaker having white flesh and a high yield, studies on its processed products remain scarce and have not been adequately prioritised.Therefore, Ben Tre province has allowed Associate Professor, Dr. Vu Ngoc Boi to carry out the Ben Tre provincial level project "Research on processing technology of some products from croaker in Ben Tre province" aiming to develop value-added products to boost production, enhance the value added of exploited products, thereby helping fishermen in maintaining their livelihood at sea. From the project budget, we conducted "Research on processing smoked croaker sausage".Within the scope of this article, we publish only the research focused on determining the appropriate ratio of croaker meat, gelatin ratio and starch ratio for producing smoked croaker sausage from croaker raw material exploited in Ben Tre. Our research results showed that the croaker fish exploited in Ben Tre had a high protein content of up to 17.33% and the ratio of fish meat to total weight was up to 50.68%. The analysis results also showed that the raw material of croaker fish exploited in Ben Tre had heavy metal index lower than the level prescribed by the current regulations of the Vietnam Ministry of Health and the fish fully met the standards for use as raw material for food processing. The research results determined that appropriate ratio of pork butt/crockery fish meat/pork butt fat was 25/60/15; The appropriate ratio of gelatin and starch was 2% and 1%, respectively, compared to the raw materials of crockery fish meat, pork butt and pork butt fat. The smoked croaker sausage produced using the researched formula exhibited grade A elasticity, a gel strength of 1326.36g.cm and a total sensory score of 19.04 points.

Keywords: crockery fish meat, elasticity, gel strength, smoked croaker sausage.

Nghiên cứu xác định thời gian hấp, nhiệt độ và thời gian xông khói trong chế biến xúc xích cá đù xông khói

Mon, 29 Sep 2025 00:00:00 +0000

Bến Tre là tỉnh có nghề khai thác thủy sản khá phát triển. Theo điều tra sơ bộ của nhóm nghiên cứu từ nguồn xuất nhập khẩu, tổng sản lượng khai thác thủy sản của tỉnh này vào khoảng 270.000 tấn/ năm, trong đó cá tạp khoảng: 120.000 tấn/ năm và sản lượng cá đù vào khoảng 5000 tấn/ năm.

Mặc dù cá đù có sản lượng lớn nhưng người dân và các nhà nghiên cứu chưa quan tâm nhiều đến việc nghiên cứu, chế biến cá đù thành sản phẩm tinh chế. Vì vậy đề tài “Nghiên cứu công nghệ chế biến một số sản phẩm từ cá đù trên địa bàn tỉnh Bến Tre” được thực hiện, với mục tiêu chế biến cá đù thành sản phẩm gia tăng để mở rộng đầu ra, nâng cao giá trị cho sản phẩm khai thác từ đó góp phần giúp ngư dân bám biển. Chính vì thế, nghiên cứu xác định một số yếu tố công nghệ trong chế biến xúc xích cá đù xông khói từ nguyên liệu cá đù khai thác tại Bến Tre được thực hiện. Kết quả nghiên cứu đã xác định được một số thông số thích hợp cho quá trình sản xuất xúc xích cá đù xông khói: thời gian thích hợp cho quá trình hấp tạo xúc xích cá đù ở nhiệt độ 80⁰C là 20 phút; Nhiệt độ thích hợp cho quá trình xông khói tạo sản phẩm xúc xích cá đù xông khói là 80⁰C và thời gian xông khói thích hợp là 1 giờ.

Từ khóa: thời gian hấp, nhiệt độ xông khói, thời gian xông khói, xúc xích cá đù xông khói.

ABSTRACT

Ben Tre province is known for developed fishing industry. According to the data from import and export sources, the total output of Ben Tre's fishing is about 270,000 tons/year, of which trash fish is about: 120,000 tons/year and croaker output is about 5,000 tons/year. Although croaker has a large output, people and researchers have not paid much attention to researching and processing croaker into refined products.Therefore, "Research on processing technology of some products from croaker in Ben Tre province" was carried out with the goal of processing croaker into added products to expand output, increase the value of exploited products, thereby helping fishermen staying at sea. "Research on processing smoked croaker sausage" was conducted. Following previous articles and within the scope of this article, we only publish the research part to determine some technological factors in the processing of smoked croaker sausage from croaker exploited in Ben Tre: steaming duration, temperature and smoking duration. Our research results have determined some suitable parameters for the production process of smoked croaker sausage: the suitable duration for steaming to create croaker sausage at 80⁰C is 20 minutes; the suitable temperature for smoking to create smoked croaker sausage is 80⁰C and the suitable smoking duration is 1 hour.

Keywords: steaming duration, smoking temperature, smoking duration, smoked croaker sausage.

Ảnh hưởng của tần suất cho ăn đến cá hồng đỏ (Lutjanus malabaricus Bloch & Schneider, 1801) giai đoạn giống

Nguyễn Văn Minh*, Lê Ngọc Hậu, Phan Văn Út, Lê Minh Hoàng — Mon, 29 Sep 2025 00:00:00 +0000

Nghiên cứu được thực hiện nhằm đánh giá ảnh hưởng của tần suất cho ăn đến tăng trưởng, hệ số thức ăn (FCR), hiệu quả chuyển đổi protein (PER) và tỷ lệ sống ở cá hồng đỏ giai đoạn giống. Cá hồng đỏ (khối lượng 0,18 ± 0,01 g; chiều dài 1,93 ± 0,10 cm) được nuôi trong bể composite hình trụ tròn (Ø=0,8 m) thể tích 500 L, với mật độ 0,75 con/L. Cá được cho ăn thỏa mãn nhu cầu với 4 nghiệm thức về tần suất cho ăn là 2, 3, 5 và 7 lần/ngày (tương ứng với F2, F3, F5, F7) bằng thức ăn có hàm lượng protein 55,0%, lipid 9,0% (NRD, INVE, Thái Lan), trong thời gian 35 ngày. Mỗi nghiệm thức được thực hiện với 4 lần lặp. Kết quả cho thấy tần suất cho ăn ảnh hưởng đến tăng trưởng, hệ số FCR, hệ số PER và tỷ lệ sống ở cá hồng đỏ. Cá hồng đỏ ở nghiệm thức F3 và F5 đạt kết quả tăng trưởng chiều dài và khối lượng cao hơn so với hai nghiệm thức F2 và F7, trong đó nghiệm thức F2 cá đạt kết quả sinh trưởng thấp nhất (P<0,05). Không có sự sai khác thống kê về hệ số phân đàn chiều dài và khối lượng, chỉ số điều kiện cơ thể (K), hệ số nội tạng (VSI) và hệ số gan (HSI) giữa các nghiệm thức thí nghiệm (P>0,05). Trong khi đó, hệ số thức ăn (FCR) ở nghiệm thức F7 cao hơn so với các nghiệm thức còn lại (P < 0,05). Ngược lại, hiệu quả chuyển đổi protein ở cá hồng đỏ cho ăn 7 lần/ngày (F7) thấp nhất. Tỷ lệ sống của cá ở nghiệm thức F5 cao hơn so với nghiệm thức F2 và F7 (P<0,05), trong khi tỷ lệ sống ở nghiệm thức F3 không sai khác về mặt thống kê so với tất cả các nghiệm thức còn lại. Từ các kết quả trên cho thấy tần suất cho ăn từ 3-5 lần/ngày là phù hợp, nhằm đạt kết quả tốt về tăng trưởng, tỷ lệ sống và hiệu quả chuyển đổi thức ăn ở cá hồng đỏ giai đoạn giống.

Từ khóa: Cá hồng đỏ, tần suất cho ăn, sinh trưởng, tỷ lệ sống, hệ số thức ăn.

ABSTRACT

The study aimed to determine the effects of feeding frequency on growth, feed conversion ratio (FCR), protein conversion ratio (PER) and survival rate of juvenile malabar snapper. Malabar snapper (initial weight of 0.18 ± 0.01 g; initial length 1.93 ± 0.10 cm) were reared in 500 liter-cylindrical composite tanks (Ø=0.8 m) at the density of 0.75 fish per liter. The fish were fed to satiation with 4 feeding frequencies, including 2, 3, 5 and 7 times per day (corresponding to F2, F3, F5, F7) using a commercial diet containing 55.0% protein, 9.0% lipid (NRD, INVE, Thailand) for 35 days. Each treatment was run with 4 replication tanks. The results showed that feeding frequency affected growth, FCR, PER and survival rate in juvenile malabar snapper. The fish in treatments F3 and F5 gained higher growth in length and weight than those from treatments F2 and F7, of which the fish in treatment F2 showed the lowest growth rate (P<0.05). There was no significant difference in coefficient of variance of length and weight, condition factor (K), viscerosomatic index (VSI) and hepatosomatic index (HSI) amongs the fish from different feeding frequencies(P>0.05). Meanwhile, FCR of the fish in F7 was higher than those from other treatments (P<0.05). Survival rate (SR) of the fish in F5 was higher than those in the F2 and F7 (P<0.05), while SR of the fish in F3 treatment did not significantly differ from other treatments. The above results indicated that feeding frequency of 3-5 times per day is suitable for growth, survival rate and feed conversion efficiency of juvenile malabar snapper.

Key words: Lutjanus malabaricus, malabar snapper, feeding frequency, growth performance, survival rate.

Ảnh hưởng của hàm lượng DHA làm giàu thức ăn sống đến sinh trưởng và tỷ lệ sống của ấu trùng của cá hồng đỏ (Lutjanus malabaricus Bloch & Schneider, 1801)

Nguyễn Văn Minh*, Phạm Thị Anh, Phan Văn Út — Mon, 29 Sep 2025 00:00:00 +0000

Nghiên cứu này thực hiện nhằm đánh giá ảnh hưởng các hàm lượng DHA làm giàu thức ăn sống khác nhau (50, 100, 150, 200 và 250 ppm) đến sinh trưởng và tỷ lệ sống của ấu trùng cá hồng đỏ. Ấu trùng cá hồng đỏ mới nở được ương trong các bể composit 500 với mật độ 30 con/. Ấu trùng được cho ăn thức ăn sống làm giàu DHA (A1 DHA Selco), gồm luân trùng Brachionus plicatilis dòng nhỏ từ ngày tuổi thứ 2 trở đi đến ngày tuổi thứ 17, từ ngày 14 trở đi kết hợp cho ăn metanauplius Artemia đến 28 ngày tuổi. Thí nghiệm được thực hiện với 3 lần lặp trong thời gian 28 ngày. Kết quả nghiên cứu cho thấy hàm lượng DHA làm giàu ảnh hưởng đến tăng trưởng, tỷ lệ sống của ấu trùng cá hồng đỏ (P < 0,05). Trong phạm vi hàm lượng DHA bổ sung vào thức ăn sống từ 50-200 mg/L, nồng độ chất làm giàu càng cao thì tốc độ tăng trưởng và tỷ lệ sống của cá càng cao. Hàm lượng DHA 200 ppm được xác định là phù hợp để làm giàu thức ăn sống trên ấu trùng cá hồng đỏ.

Từ khoá: Cá hồng đỏ, DHA làm giàu, tăng trưởng, tỷ lệ sống

ABSTRACT

This study was conducted to evaluate the effects of different DHA enrichment levels (50, 100, 150, 200, and 250 ppm) in live feeds on the growth and survival of red snapper larvae. Newly hatched red snapper larvae were reared in 500-Ler composite tanks at a density of 30 larvae per Ler. The larvae were fed DHA-enriched live feeds (A1 DHA Selco), consisting of small-type luân trùngs (Brachionus plicatilis) from 2 to 17 days after hatching, and from day 14 onward, a combination of luân trùngs and Artemia metanauplii until 28 days of age. The experiment was carried out in triplicate over a 28-day period. The results showed that DHA enrichment levels significantly affected the growth and survival of red snapper larvae (P < 0.05). Within the range of 50-200 mg/L DHA added to live food, a higher enrichment concentration would result in a higher growth rate and survival rate of the larvae. A DHA level of 200 ppm was determined to be optimal for enriching live feeds for red snapper larvae

Key words: Red snapper, DHA enrichment, Growth, Survival rate, Larvae

Ảnh hưởng của thức ăn ban đầu và hàm lượng DHA protein selco làm giàu luân trùng đến sinh trưởng và tỷ lệ sống của ấu trùng cá bè vẫu (Caranx ignobilis, Forsskål, 1775)

Phạm Thị Anh*, Ngô Văn Mạnh, Phạm Đức Hùng — Mon, 29 Sep 2025 00:00:00 +0000

Nghiên cứu được thực hiện nhằm đánh giá mức độ ảnh hưởng của một số loại thức ăn ban đầu, hàm lượng DHA bổ sung khác nhau cho luân trùng (Brachionus plicatilis) đến sinh trưởng và tỷ lệ sống của ấu trùng cá bè vẫu (Caranx ignobilis, Forsskål, 1775). Thời gian thí nghiệm từ khi ấu trùng cá bè vẫu bắt đầu ăn ngoài cho đến khi chuyển sang ăn Artemia thì thí nghiệm kết thúc. Trong thí nghiệm 1(TN1), ấu trùng 3 ngày tuổi được cho ăn ba loại thức ăn: trứng hàu thụ tinh, luân trùng và luân trùng + trứng hàu thụ tinh. Thí nghiệm 2 (TN2) được tiến hành với 5 nghiệm thức làm giàu khác nhau và 1 nghiệm thức đối chứng bao gồm: 70 mg/L, 150 mg/L, 225 mg/L, 300 mg/L, 375 mg/L và 0 mg/L (đối chứng). Mỗi nghiệm thức được lặp lại 3 lần. Kết quả nghiên cứu ở thí nghiệm 1: ấu trùng cho ăn luân trùng có tăng trưởng theo chiều dài nhanh hơn so với ấu trùng cho ăn trứng hàu và trứng hàu + luân trùng, trong khi ấu trùng ăn trứng hàu có tỷ lệ sống thấp hơn so với các nghiệm thức khác. Kết quả nghiên cứu ở thí nghiệm 2 cho thấy việc bổ sung DHA làm giàu đều ảnh hưởng đến tốc độ tăng trưởng, tỷ lệ sống và sinh khối của ấu trùng cá bè vẫu (P<0,05), trong đó hàm lượng bổ sung 300mg/L được xác định là tối ưu. Khi mức bổ sung tăng lên 375mg/L không những không cải thiện tỷ lệ sống mà còn làm giảm kết quả ương, tương đương với nghiệm thức đối chứng 0 mg/L. Từ nghiên cứu này có thể kết luận ấu trùng cá bè vẫu nên được cho ăn luân trùng làm giàu ở mức 300mg/L ở giai đoạn bắt đầu ăn ngoài nhằm đạt được tốc độ tăng trưởng, tỷ lệ sống và sinh khối tối ưu.

Từ khóa: Cá bè vẫu, làm giàu luân trùng, trứng hàu, ấu trùng, thức ăn sống

ABSTRACT

This study was conducted to evaluate the effects of different types of initial feed and various levels of DHA supplementation for rotifers (Brachionus plicatilis) on the growth, survival rate of giant trevally (Caranx ignobilis, Forsskål 1775) larvae. The experimental period lasted from the onset of exogenous feeding until the larvae transitioned to Artemia, at which point the experiment ended. In Experiment 1, three-day-old larvae were fed with three different diets: fertilized oyster eggs, rotifers, and a combination of rotifers and fertilized oyster eggs. Experiment 2 was carried out using five different DHA enrichment levels for rotifers and one control treatment: 70 mg/L, 150 mg/L, 225 mg/L, 300 mg/L, and 375 mg/L and 0 mg/L (control treatment), with each treatment replicated three times. The results showed that in Experiment 1, larvae fed with rotifers exhibited greater length growth compared to those fed oyster eggs or the combination of oyster eggs and rotifers. Larvae fed with oyster eggs alone had the lowest survival rate among the treatments. The results of Experiment 2 showed that DHA enrichment supplementation significantly affected the growth rate, survival rate, and biomass of giant trevally larvae (P<0.05), with the 300 mg/L enrichment level identified as optimal. Increasing the supplementation level to 375 mg/L did not improve survival and even led to reduced rearing performance, comparable to the control treatment (0 mg/L). Based on this study, it can be concluded that giant trevally larvae should be fed DHA-enriched rotifers at a level of 300 mg/L during the initial exogenous feeding stage to achieve optimal growth rate, survival, and biomass

Keywords: Giant trevally, rotifer enrichment, fertilized oyster eggs, larvae, live foods.

Nghiên cứu tối ưu hóa quá trình sấy cá đù bằng bức xạ hồng ngoại kết hợp năng lượng mặt trời gián tiếp

Mon, 29 Sep 2025 00:00:00 +0000

Bài báo trình bày quá trình nghiên cứu thực nghiệm xác định các thông số sấy tối ưu cá đù trên hệ thống bức xạ hồng ngoại kết hợp năng lượng mặt trời gián tiếp (IR-ISD). Thông qua phương pháp bố trí thí nghiệm ma trận trực giao Taguchi kết hợp với phương pháp phân tích mặt đáp ứng (RSM) để khảo sát ảnh hưởng các yếu tố (nhiệt độ sấy, vận tốc gió, khoảng cách và công suất hồng ngoại) đến ba yếu tố đầu ra (thời gian sấy, suất năng lượng tiêu hao và tỉ lệ tái hấp thụ nước). Kết quả cho thấy phương trình hồi quy có độ tương thích cao với dữ liệu thực nghiệm. Thông số tối ưu đạt được: nhiệt độ sấy 59.5^oC, vận tốc gió 2.11 m/s, khoảng cách hồng ngoại 0.26 m, công suất hồng ngoại 1980 W; tương ứng kết quả mục tiêu: thời gian sấy 6,93 giờ, suất năng lượng tiêu hao 9,84 kWh/kg_H2O, tỉ lệ tái hấp thụ nước phục hồi đạt 1.6 g_VLA/g_VLK. Điều kiện hoạt động hệ thống sấy đánh giá chế độ tối ưu: nhiệt độ nước trung bình vào và ra khỏi bộ calorifer là 40.5^oC và 35^oC, nhiệt độ không khí vào và ra khỏi bộ calorifer lần lượt là 31.1^oC và 35.1^oC. Từ kết quả trên ta có thể thấy được tiềm năng của việc ứng dụng hệ thống sấy IR–ISD trong việc nâng cao hiệu quả sấy cá, đồng thời góp phần vào việc tận dụng nguồn năng lượng tái tạo bền vững.

Từ khóa: Cá đù fillet, sấy hồng ngoại, năng lượng mặt trời, sấy hồng ngoại kết hợp năng lượng mặt trời gián tiếp, tối ưu hóa, RSM, Taguchi.

Abstract

This paper presents an experimental study aimed at optimizing the drying parameters for Sciaenidae fish using a combined infrared radiation and indirect solar drying (IR–ISD) system. The Taguchi orthogonal array design method combined with response surface methodology (RSM) was employed to investigate the effects of four key factors (drying temperature, air velocity, infrared distance and infrared power) on three output responses (drying time, specific energy consumption and moisture reabsorption ratio). The results indicated that the regression models exhibited a high degree of fit with the experimental data. The optimal drying parameters were determined as follows: drying temperature of 59.5°C, air velocity of 2.11 m/s, infrared distance of 0.26 m, and infrared power of 1980 W. Under these conditions, the corresponding output responses were: drying time of 6,93 hours, specific energy consumption of 9.84 kWh/kg_H2O, and moisture reabsorption ratio of 1.6 g_VLA/g_VLK. The system's thermal operating conditions under the optimal mode were as follows: the average water temperature entering and leaving the calorifer was 40.5°C and 35°C, respectively; the air temperature entering and leaving the calorifer was 31.1°C and 35.1°C, respectively. These findings highlight the potential of the IR–ISD system in enhancing the drying efficiency of fish products while promoting the sustainable utilization of renewable energy sources.

Keywords: Sciaenidae fillet, infrared drying, solar energy, infrared–indirect solar drying, optimization, RSM, Taguchi.

Xây dựng sa bàn mô phỏng cảng Cam Ranh phục vụ đào tạo logistics và kỹ thuật cảng biển

Nguyễn Nhật Đức, Lê Minh Bảo Đạt, Trần Minh Nghĩa, Hồ Đức Tuấn* — Mon, 29 Sep 2025 00:00:00 +0000

Bài viết trình bày quá trình thiết kế, chế tạo và vận hành một mô hình sa bàn mô phỏng hoạt động của cảng Cam Ranh nhằm phục vụ công tác đào tạo và nghiên cứu trong lĩnh vực logistics và khai thác cảng biển. Mô hình được phát triển với mục tiêu trực quan hóa các quy trình khai thác như điều độ tàu, xếp dỡ container, và điều khiển thiết bị cầu bến, qua đó nâng cao chất lượng giảng dạy thực hành. Sa bàn tích hợp hệ thống điều khiển tự động sử dụng vi điều khiển Arduino, cảm biến và mô-đun cơ điện để mô phỏng các chức năng vận hành cảng trong môi trường thực tế. Kết quả triển khai cho thấy mô hình có tính tương tác cao, đáp ứng tốt yêu cầu mô phỏng kỹ thuật, chi phí chế tạo thấp và khả năng mở rộng linh hoạt, phù hợp áp dụng tại các cơ sở đào tạo kỹ thuật, logistics và hàng hải.

Từ khóa: Sa bàn, mô phỏng cảng biển, cảng Cam Ranh, điều khiển tự động, Arduino, logistics cảng.

ABSTRACT

This paper presents the process of designing, manufacturing, and operating a scale model that simulates the operation of Cam Ranh port, serving as a training and research tool in the field of logistics and seaport operations. The model was developed to visualize operational processes such as ship dispatching, container loading and unloading, and wharf equipment control, thereby improving the quality of practical teaching. The scale model features an automatic control system that utilizes Arduino microcontrollers, sensors, and electromechanical modules to simulate port operation functions in a realistic environment. The implementation results demonstrate that the model is highly interactive, meets the requirements of technical simulation, has low manufacturing costs, and offers flexible expansion capabilities, making it suitable for application in technical, logistics, and maritime training facilities.

Keywords: scale model, seaport simulation, Cam Ranh port, automatic control, Arduino, port logistics.

Nghiên cứu chế tạo màng Chitosan/SiO2/Anthocyanin để chỉ thị chất lượng tôm tươi trong quá trình bảo quản

Sử Chấn Minh Châu, Võ Thành Long, Nguyễn Văn Hòa* — Mon, 29 Sep 2025 00:00:00 +0000

Trong nghiên cứu này, màng chỉ thị chitosan/nano-SiO₂ có chứa anthocyanin (ACN) đã được chế tạo thành công. Trong đó, chitosan và nano-SiO₂ được thu nhận lần lượt từ vỏ tôm và vỏ trấu, anthocyanin được chiết từ vỏ thanh long. Trong các mẫu thu được, màng tổ hợp với tỷ lệ CTS/SiO₂/ACN 10:1,5:8 có tính chất cơ lý tốt nhất với độ dày trung bình 0,32 ± 0,08 mm, độ bền kéo 0,57 ± 0,01 MPa và độ trương nở ~320% sau 60 phút. Màng thu được này có khả năng thay đổi màu sắc tốt theo pH và được sử dụng theo dõi sự thay đổi chất lượng của tôm tươi bảo quản trong 30 giờ ở nhiệt độ phòng. Kết quả cho thấy màng chỉ thị có độ nhạy tốt, qua đó mở ra một định hướng ứng dụng sản phẩm vào nhận biết chất lượng tôm tươi trong quá trình bảo quản.

Từ khóa: Chitosan, nano-SiO₂, Anthocyanin, màng chỉ thị, bảo quản tôm tươi

ABSTRACT

In this study, a pH-responsive color indicator film of chitosan/nano-SiO₂ contained anthocyanin (ACN). Chitosan and nano-SiO₂ were recovered from shrimp shells and rice husks, respectively; anthocyanin was extracted from dragon fruit shells. Among the obtained samples, the composite film with a CTS/SiO₂/ACN ratio of 10:1.5:8 had the best physical and mechanical properties with an average thickness of 0.22 ± 0.08 mm, tensile strength of 0.59 ± 0.03 MPa and swelling of ~320% after 10 minutes. The obtained film contained a pH-responsive color indicator and was used to monitor the quality changes of fresh shrimp stored for 30 h at room temperature. The results showed that the resulting indicator film had good sensitivity, indicating a promising direction for product application in identifying the quality of fresh shrimp during storage.

Keywords: Chitosan, nano-SiO₂, Anthocyanin, indicative film, fresh shrimp storage

Đặc điểm kỹ thuật và hiệu quả của nghề nuôi hàu (Crassostrea belcheri) tại các tỉnh Bến Tre, Bạc Liêu và Cà Mau

Ngô Thị Thu Thảo, Trần Nguyễn Duy Khoa, Dương Minh Thùy, Vũ Trọng Đại* — Mon, 29 Sep 2025 00:00:00 +0000

Nghiên cứu được thực hiện thông qua việc điều tra khảo sát các hộ nuôi hàu tại khu vực Bạc Liêu, Cà Mau và Bến Tre, nhằm thu thập thông tin về kỹ thuật nuôi và đánh giá hiệu quả kinh tế của các mô hình nuôi hàu tại đây. Các hộ nuôi hàu ở Bến Tre theo phương pháp nuôi giàn, sử dụng tấm lợp xi-măng để thu giống và nuôi đến khi thu hoạch, trong khi đó các hộ nuôi hàu tại Bạc Liêu và Cà Mau theo phương pháp bè nổi, hàu giống mua từ nguồn khai thác tự nhiên. Thời gian nuôi một vụ hàu tại khu vực Bạc Liêu, Cà Mau, và Bến Tre lần lượt là 12,10 ± 0,45 tháng và 17,04 ± 1,26 tháng, tỷ lệ sống tương ứng là 83,25 ± 10,55% và 69,6 ± 14,6%, năng suất trung bình một vụ nuôi đạt 498,13 ± 74,92 kg/10 m² bè và 358,72 ± 135,98 kg/10 m² giàn. Lợi nhuận sau một vụ nuôi tại Bạc Liêu và Cà Mau là 3,047 ± 1,426 triệu đồng/10 m² và Bến Tre là 4,274 ± 2,244 triệu đồng/10 m², tỷ suất lợi nhuận tương ứng là 52,8 ± 27,0% và 138,2 ± 61,0%. Các yếu tố như thời gian nuôi, tỷ lệ sống, năng suất, tổng chi phí, lợi nhuận và tỷ suất lợi nhuận giữa các mô hình có sự khác biệt thống kê giữa hai khu vực khảo sát (P < 0,05). Kết quả khảo sát cũng cho thấy một số khó khăn chính xuất phát từ thực tế của nghề nuôi như: người dân thiếu vốn đầu tư, chưa được trang bị kiến thức khoa học kỹ thuật…; qua đó, các kiến nghị liên quan được đề xuất nhằm phát triển nghề nuôi hàu tại các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long theo hướng bền vững.

Từ khóa: Đồng bằng sông Cửu Long, hàu, hiệu quả kinh tế, kỹ thuật nuôi.

ABSTRACT

The results of the survey were conducted among oyster farmers in Bac Lieu, Ca Mau and Ben Tre provinces to collect information on farming techniques and economic efficiency of the oyster farming model. Oyster farmers in Ben Tre use cement roofing sheets to collect seeds and raise them on the fixed frame until harvest, while farmers in Bac Lieu-Ca Mau bought wild seeds originally collected from the mangrove forest and raise them on the floating rafts. Oyster culture period in Bac Lieu, Ca Mau and Ben Tre areas was 12.10 ± 0.45 and 17.04 ± 1.26 months, respectively. The survival rate was 83.25 ± 10.55% and 69.6 ± 14.6%, the average yield of one crop was 498.13 ± 74.92 kg/10 m² of floating raft and 358.72 ± 135.98 kg/10 m² of fixed frame. The profit after one crop in Bac Lieu and Ca Mau area was 3.047 ± 1.426 million VND/10 m² and in Ben Tre was 4.274 ± 2.244 million VND/10 m², the corresponding profit ratio was 52.8 ± 27.0% and 138.2 ± 61.0%. Factors such as culture period, survival rate, productivity, total cost, profit and profit margin between models showed significant differences (P < 0.05). The survey results also showed major difficulties arising from farming practices such as lack of investment and technical knowledge… and recommendations to develop oyster farming in the Mekong Delta provinces in a sustainable direction.

Keywords: farming techniques, financial efficiency, Mekong Delta, oysters,

Ảnh hưởng của điều kiện thời gian và môi trường đến năng suất khai thác mực ống (Loligo sp.) của nghề lưới chụp khai thác hải sản ở Vịnh Bắc Bộ

Đỗ Văn Thành — Mon, 29 Sep 2025 00:00:00 +0000

Nghiên cứu này phân tích ảnh hưởng của các yếu tố thời gian (năm, tháng) và môi trường (pha Mặt Trăng, nhiệt độ bề mặt nước biển) đến năng suất khai thác mực ống (Loligo sp.) của nghề lưới chụp tại vịnh Bắc Bộ. Dữ liệu được thu thập từ tàu NA91678TS trong giai đoạn 2018–2023, bao gồm thời gian khai thác, sản lượng khai thác, thành phần loài và thông số môi trường tại ngư trường (nhiệt độ bề mặt nước biển). Mô hình hồi quy cộng tính tổng quát (GAM) được áp dụng để phân tích các mối quan hệ phi tuyến giữa năng suất khai thác (CPUE) và các biến dự báo. Kết quả cho thấy “Pha Mặt Trăng” là yếu tố có ảnh hưởng mạnh nhất đến CPUE, tiếp theo là biến “Năm” và “Tháng trong năm”. Nhiệt độ bề mặt nước biển không thể hiện ý nghĩa thống kê rõ rệt trong mô hình, mặc dù có xu hướng phi tuyến tiềm tàng. CPUE đạt đỉnh vào tháng 9, tháng 10 và vào những ngày gần trăng non, phản ánh đặc tính mùa vụ và hành vi hướng quang của mực ống. Nghiên cứu đã cung cấp luận cứ khoa học quan trọng cho việc tối ưu hóa hiệu quả khai thác của nghề lưới chụp, hỗ trợ công tác sản xuất và quản lý nghề cá theo hướng bền vững.

Từ khóa: Mực ống (Loligo sp.), năng suất khai thác, nghề lưới chụp khai thác hải sản, nhiệt độ bề mặt nước biển, pha Mặt Trăng.

ABSTRACT

This study investigates the effect of temporal (year, month) and environmental conditions (lunar phase, sea surface temperature) on the catch per unit effort (CPUE) of squid (Loligo sp.) catched by stick-held falling net fisheries in the Gulf of Tonkin. Data were collected from vessel NA91678TS during the period 2018–2023, including fishing time, catch, species and environmental parameters (sea surface temperature) at the fishing areas. A Generalized Additive Model (GAM) was employed to characterize the nonlinear relationships between CPUE and the predictor variables. The results revealed that Moon phase exerted the strongest effect on CPUE, followed by year and month, indicating significant temporal and seasonal patterns in squid catchability. Sea surface temperature did not show statistically significant influence, although a potential nonlinear trend was observed. The s stick-held falling net caught the highest yield in September, October and during periods near the new Moon, reflecting the seasonal nature of the fishery and the strong positive phototactic behavior of squid. The study contributes to the understanding of critical factors affecting the catch rates of valuable species, which helps to determine the optimal fishing process of the stick-held falling net fisheries and facilitate sustainable development in fisheries production and management.

Keywords: CPUE, Moon phase, sea surface temperature, squid (Loligo sp.), the stick-held falling net fishery.

Ảnh hưởng của vật bám và thức ăn lên tăng trưởng, tỷ lệ bám và tỷ lệ sống của ấu trùng trai ngọc nữ (Pteria penguin Roding, 1798) ở giai đoạn sống đáy

Phùng Bảy, Tôn Nữ Mỹ Nga*, Lê Văn Phúc — Mon, 29 Sep 2025 00:00:00 +0000

Để xác định loại vật bám tốt nhất và thức ăn tốt nhất cho ấu trùng trai ngọc nữ (Pteria penguin Roding, 1798), góp phần hoàn thiện qui trình ương nuôi, hai thí nghiệm đã được thực hiện trong các bể composite 100 lít. Mật độ tảo cho ăn từ 15.000 tế bào/ml đến 30.000 tế bào/ml. Mỗi thí nghiệm đều có 4 nghiệm thức, được lặp lại 4 lần và kéo dài 20 ngày. Thí nghiệm 1 gồm 4 nghiệm thức thức ăn tảo: TA1 (Nannochloropsis oculata và Isochrysis galbana với tỷ lệ 1:1), TA2 (N. oculata và Chaetoceros gracilis với tỷ lệ 1:1), TA3 (I. galbana và C. gracilis. với tỷ lệ 1:1) và TA4 (N. oculata, I. galbana và C. gracilis. với tỷ lệ 1:1:1). Mật độ ban đầu của ấu trùng chân bò là 3 con/ml. Kết quả cho thấy TA4 cho ấu trùng có kích thước trung bình chiều dài lớn nhất (1210 µm/con), tỷ lệ bám cao nhất (48,7 %) và tỉ lệ sống cao nhất (28,7%). Thí nghiệm 2 gồm 4 loại vật bám khác nhau: VB 1 (Lưới lan), VB 2 (Tôn nhựa), VB 3 (San hô chết) và VB 4 (Dây thừng). Ấu trùng được cho ăn như TA4 hai lần mỗi ngày. Kết quả cho thấy nghiệm thức VB 1 (Lưới lan) cho ấu trùng có kích thước trung bình chiều dài lớn nhất (1128.4 µm/con), tỉ lệ bám cao nhất (48,6%) và tỷ lệ sống cao nhất (28,6%).

Từ khóa: Ấu trùng giai đoạn sống đáy, trai ngọc nữ, vật bám

ABSTRACT

To determine the best substrates and the best food for winged pearl oyster (Pteria penguin Roding, 1798) larvae, contributing to the improvement of the rearing process, two experiments were conducted in 100- liter composite tanks. The feeding density of algae was from 15,000 cells/ml to 30,000 cells/ml. Each experiment had four treatments, replicated four times and lengthened in 20 days. Experiment 1 consisted of four mixed algae feed treatments: TA1 (Nannochloropsis oculata and Isochrysis galbana at a ratio of 1:1), TA2 (N. oculata and Chaetoceros gracilis at a ratio of 1:1), TA3 (I. galbana and C. gracilis at a ratio of 1:1), TA4 (N. oculata, I. galbana and C. gracilis at a ratio of 1:1:1). The initial density of pediveliger larvae was 3 larvae/ ml. The result showed that the larval averaged growth, settlement rate and survival rate of TA4 treatment were highest, corresponding to 1210 µm/ individual, 48.7% and 28.7% respectively. Experiment 2 has 4 different types of substrates: VB 1 (Orchid nets), VB 2 (Plastic sheets), VB 3 (Dead corals) and VB 4 (Ropes). Larvae were fed like TA4 twice a day. The result showed that the larval averaged growth, settlement rate and survival rate of VB 1 (Orchid nets) treatment obtained the best performance corresponding to 1128.4 µm/individual, 48.6% and 28.6% , respectively.

Key words: Spat stage, winged pearl oyster, substrates

Thực trạng trang thiết bị trên tàu lưới vây khơi ở vùng biển Đông Nam Bộ

Nguyễn Phi Toàn*, Phạm Văn Tuấn, Bùi Như Chiến — Mon, 29 Sep 2025 00:00:00 +0000

Nghiên cứu này đánh giá hiện trạng đội tàu lưới vây khai thác vùng khơi tại khu vực Đông Nam Bộ thông qua khảo sát các thông số kỹ thuật của tàu, máy móc, ngư cụ và trang thiết bị khai thác. Kết quả cho thấy đội tàu cơ bản đáp ứng các yêu cầu về kích thước và công suất máy, đồng thời được trang bị các thiết bị hàng hải cơ bản như máy định vị, máy dò cá và hệ thống chiếu sáng. Tuy nhiên, mức độ hiện đại hóa còn hạn chế: hệ thống chiếu sáng tiêu hao năng lượng, tời thu lưới và thu dây giềng rút chủ yếu thủ công bán cơ giới, chà tập trung cá chưa tích hợp công nghệ vệ tinh, tỷ lệ trang bị thiết bị hàng hải tiên tiến còn thấp. Những hạn chế này ảnh hưởng đến hiệu quả khai thác, tăng chi phí vận hành và giảm năng suất. Kết quả nghiên cứu cung cấp cơ sở dữ liệu thực tế về đội tàu lưới vây vùng khơi, góp phần cho việc hoạch định chính sách và phát triển nghề khai thác bền vững.

Từ khóa: Lưới vây; Khai thác xa bờ; Trang thiết bị khai thác; Hiện đại hóa đội tàu.

ABSTRACT

This study evaluates the current status of offshore purse seine fleets in the Southeastern region through a survey of vessel specifications, machinery, fishing gear, and onboard equipment. Findings indicate that the fleet generally meets size and engine power requirements and is equipped with basic navigation devices such as GPS, fish finders, and lighting systems. However, modernization is still limited: lighting systems are energy-intensive, net haulers and purse line winches are mostly semi-mechanized or manual, fish aggregating devices lack satellite integration, and the use of advanced navigation equipment remains low. These limitations reduce operational efficiency, increase costs, and lower productivity. The results provide a practical database on offshore purse seine fleets, supporting policy formulation and sustainable fisheries development.

Keywords: Purse seine; Offshore fishing; Fishing equipment; Fleet modernization.