##plugins.themes.huaf_theme.article.main##
Tóm tắt
Nghiên cứu được thực hiện nhằm đánh giá hiệu quả của các phương pháp dẫn truyền vaccine bất hoạt Streptococcus iniae (SiV) đến khả năng đáp ứng miễn dịch và bảo hộ ở cá chẽm (Lates calcarifer). Thí nghiệm bao gồm ba nghiệm thức: Ngâm hai lần (NT1), ngâm kết hợp tiêm (NT2) và tiêm hai lần (NT3), với nhóm đối chứng được tiêm dung dịch PBS. Các thông số miễn dịch gồm hiệu giá kháng thể, hàm lượng kháng thể IgM đặc hiệu và hệ số bảo hộ (RPS) được đánh giá tại các mốc thời gian 30, 90 và 180 ngày sau miễn dịch lần hai. Kết quả cho thấy, hiệu giá và hàm lượng kháng thể, cũng như hệ số bảo hộ RPS đều giảm dần theo thời gian tuỳ thuộc phương pháp dẫn truyền vaccine. Trong đó, phương pháp tiêm hai lần (NT3) đạt hiệu quả cao nhất với hàm lượng kháng thể đạt OD₄₉₂ = 0,405, hiệu giá ngưng kết 1:147 và hiệu quả bảo hộ RPS đạt 94,4% tại 30 ngày sau gây miễn dịch và duy trì trên 80 % đến 180 ngày. Phương pháp ngâm tiêm kết hợp (NT2) cũng cho kết quả bảo hộ tương đối cao (70,8% -76,7%). Ngược lại, ngâm đơn thuần (NT1) chỉ tạo đáp ứng miễn dịch thấp và bảo hộ không bền vững. Những kết quả này khẳng định phương pháp tiêm lặp lại là tối ưu trong việc tạo đáp ứng miễn dịch mạnh, bền vững và thích hợp để áp dụng trong điều kiện nuôi thương phẩm cá chẽm quy mô lớn. Đồng thời, việc kết hợp các phương pháp dẫn truyền như ngâm – tiêm có thể là hướng đi khả thi để cân bằng giữa hiệu quả bảo hộ và tính thực tiễn trong sản xuất.
Từ khoá: Lates calcarifer, phương pháp dẫn truyền, Streptococcus iniae, vaccine bất hoạt.
Abstract
This study was conducted to evaluate the efficacy of different delivery methods of inactivated Streptococcus iniae vaccine (SiV) on the immune response and protective efficiency in Asian seabass (Lates calcarifer). The experiment consisted of three treatments: double immersion (NT1), immersion combined with injection (NT2), and double injection (NT3), and a control group injected with phosphate-buffered saline (PBS). Immunological parameters, including antibody titers, specific antibody IgM concentration, and Relative Percentage Survival (RPS), were assessed at 30, 90, and 180 days after the second immunization. The results showed that antibody titers, specific antibody concentration, and RPS decreased over time depending on the vaccine delivery methods. In particular, the double injection method (NT3) achieved the highest efficiency with antibody content reaching OD₄₉₂ = 0.405, agglutination titer of 1:147 and RPS protection efficiency reaching 94.4% at 30 days after immunization and maintained above 80% up to 180 days. The combined immersion injection method (NT2) also gave relatively high protection results (70.8% -76.7%). In contrast, immersion alone (NT1) only induced a low immune response and unsustainable protection. These findings confirm that intraperitoneal injection is the most effective strategy to induce strong and long-lasting immunity, making it suitable for large-scale commercial farming of L. calcarifer. Moreover, combined delivery methods as immersion followed by injection may offer a practical compromise between protective efficacy and operational feasibility in aquaculture.
Key word: Lates calcarifer, vaccine delivery methods, Streptococcus iniae, inactivated vaccine.